Avcılığın Basamakları

U.S California Department of Fish and Game.
California Hunter Education Manual 1987
Çeviren: Rahmetli avcı ağabeyimiz Doc.Dr Mete ENUYSAL
Ve bu araştırma yazısı Orman bakanlığı Milli parklar ve Av-Yaban Hayatı Gn.Md. nün Sürdürülebilir Avcılık İçin Temel Eğitim Kitabının İlk konu başlıklarında biri olarak yerini almıştır.

Winconsin Üniversitesi profesörlerinden Robert Jakson ve Robert Norton tarafından 1970 li yılların sonlarında 1.000 in üzerinde avcı ile görüşme sonucu gerçekleştirilmiş çalışma sonuçlarına göre, avcıların avla ilgili davranış gelişimleri beş ayrı basamakta guruplanabilmektedir.

1- Öğrenme basamağı
2- Sınırlara ulaşım basamağı
3- Trofe basamağı
4- Metot basamağı
5- Sportmenlik basamağı

Bu basamakları tek tek kendi içinde incelediğimizde her avcının kendisini bu basamaklardan birinin içinde bulabileceğinden şüphemiz yoktur. Ayrıca bu basamaklardan birinin içinde olmak son derece doğaldır da. Burada göz ardı edilmemesi gereken husus, avcının bulunduğu basamağa hangi süre içinde ulaştığıdır. Örneğin, Öğrenme basamağı’ nın geçilmesi için gerekecek maksimum süre formal eğitim almak koşulu ile en az 2 yıldır. Sınırlara ulaşım basamağı için de aynı sürenin geçmesi uygun olabilir. Avcının Trofe basamağı ve Metot basamağı nın gereklerini uygulayabilmesi için toplam 6 yıl gibi bir süreye ihtiyacı olduğunu varsayarsak, 10 yıllık bir avcı
Sportmenlik basamağının sınırlarına ulaşmış demektir. Bu örneği anlatmaktan amacımız; 30 senelik avcı olmasına rağmen av sohbetlerini “ hâla kaç tane vurduğu veya tuttuğu üzerine koyulaştıran ” avcılarımızın konuyu bir kere daha bu bakış açısı ile görmelerini, bu bağlamda bir kere daha düşünmelerini sağlamaktır.

Not: Bundan sonrası 6 sayfada açıklandığı için özetlemek durumundayım.

1- Öğrenme Basamağı: Bu basamakta avcının ana amacı avcılıkla ilgili becerisini ve gelişmiş durumunu çevresine gösterme çabalarını kapsar. Avcının bu basamakta olduğunu sergilediği bu tavırlardan kolayca anlayabilirsiniz. Katılmış olduğu avlarda yapmış olduğu hataları sık sık tekrarladığının farkında bile değildir. Avcılık etiği hakkında pekişmiş bir kanaati yoktur. Evrensel değerler ve var olan kaynakların gelecek nesillere aktarılması ile ilgili ana konular onu
hiç ilgilendirmemektedir. “ Bu basamaktaki avcının heves ve arzuları aklının önündedir. ”

2- Sınırlara ulaşım basamağı: Bu basamakta ana amaç yasal kurallarla belirlenen sınıra kadar ulaşmak için fazla av yapmak ve avcılık yeteneğini kendine ve yakın çevresine ispatlamaktır. Öğrenme basamağını geçen avcı bu basamakta müthiş bir enerji sarf eder. “ Onun
öncelikli tek bir amacı vardır. Sınırlara ulaşmak. ” Bu basamağın içindeki avcı durmak bilmez. Av gününün başından sonuna kadar av yapma tutkusu ile hareket eder. Vakit kazanmak için yiyeceğini yanında taşır. Rüyaları bile av figürleri ile doludur. Edindiği bilgileri evvelki basamakta bulunan avcılarla paylaşmaz. Kısaca konu av olursa, o biraz bencil ve kıskançtır.

3- Trofe basamağı: Bu basamakta ana amaç rastgele bir av değil belirli özelliği olan birinin avlanmasıdır. Bu noktada geçerli kural belirgin olarak avcı tarafından üretilmiş değer yargılarıdır. “ Avlanacağı zamanı ve yeri asla ondan duyamazsınız. O size sadece sonucu göstermek ister. ” Bu aşamada ava gitme sayısı azalırken rafine zevkler çoğalır. Bu basamakta usta ve seçici bir avcı vardır. İçinde bulunulan av sezonundan çok daha önce planlanan, uzun mesafelere ava gitmekten çekinmeyen, donanımı geçmiş yıllara göre daha gelişmiş bir strateji uzmanıdır. Avcının avlağa sürekli fotoğraf makinesi götürme arzusuna bu basamakta rastlanır.

4- Metot basamağı: Bu basamakta avcı, beceri gerektiren ve dolayısıyla ava daha fazla kaçıp kurtulma olanağı sağlayan avlanma metotlarına yönelmektedir. Bu basamakta avlanma fiili yavaş yavaş birinci plandaki yerini kaybeder. Avlamış olmak artık eskisi kadar önemli değildir. Bazı hallerde avın kaçması onu sevindirebilir. “ Doğaya bakış açısında köklü değişimler bu basamakta başlar. ” Avcının kafasında geçmiş yıllara göre farklı boyutta soru ve cevaplar oluşmaktadır. “ Neden? Niçin? Nasıl? ” ağırlıklı sorular gündemin yoğunluğunu teşkil eder. Her konuda ayrıntılara inilmeye çalışılır. Genç avcılara verdikleri öğütlerde daha tutarlı ve ısrarcıdırlar. “ Geçmişi sorgulamanın başlangıcı, metot basamağının son yıllarıdır. ”

5- Sportmenlik basamağı: Bu basamakta uzun yıllar boyu yürütülen ve avlarda üretilmiş ve geliştirilmiş değer yargıları, doğa ile ilgili denge kavramları, yaşama verilen değer, yaşam armonisi, doğa ve yaşam sevgisi gibi ana öğeler etken rol oynar. Bu basamağa ulaşmış avcılar
avcılığın doğru kulvarlarda gelişimi, yaban hayatının doğal sürekliliğinin korunması gibi konularda zaman ve para harcamayı seçmektedir. Bu basamak avcıya, uzun yılların kazandırdığı
tecrübelerin nimetlerini sunmaktadır. Geçmiş yılların ona verdiği kazanımlar azımsanmayacak kadar çoktur. Bu basamaktaki avcı piramidin tepe noktasına ulaşmak üzeredir. Doğaldır ki bu konum ona belirgin bir yalnızlığı bariz olarak yaşatacaktır. Yakın çevresindeki genç avcılar onu savunduğu ilke ve evrensel değerlerden ötürü anlamakta güçlük çekeceklerdir. Yeni yetişen avcıların onu anlayabilmesi için uzunca bir zamana ihtiyacı olduğunu sadece kendisi bilir. Bu basamaktaki avcı hemen hemen yalnızdır, duygusaldır ve alıngandır. Bu yalnızlığını aşmak, kazanımlarını gelecek nesillere aktarmak için kitap yazar. Fotoğraflardan veya kitaplardan oluşan arşivine çeki düzen verir. “ Bilgi birikiminin ne denli önemli olduğunu, zaman ona acımasızca öğretmiştir. ” Bu basamaktaki avcının ulaşmak istediği nihai hedef, geçmişteki kazanımlarının gelecek nesillere bir disiplin içerisinde aktarılmasını temin etmektir.

Aktarı: Nasuhi Albulak
Yazı ve derleme: Tarık Ersal (13 Ekim 2001)